bakterie probiotyczne

Probiotyki a zespół jelita drażliwego. Jakie wybierać?

Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.

Probiotyki to „dobre bakterie”, które nie raz stosowaliśmy podczas antybiotykoterapii lub biegunki. Niewiele osób wie jednak, że do tej grupy zalicza się nie tylko bakterie, ale też prozdrowotne grzyby. Poza tym wykazują znacznie szersze działanie. Który probiotyk wybrać przy zespole jelita drażliwego? Kiedy i jak go brać, aby był najbardziej skuteczny? Odpowiadamy.


Leki na jelito drażliwe bez recepty – jak działają?

Leki dostępne bez recepty (w tym leki probiotyczne), oznaczane symbolem OTC (od angielskich słów: over the counter) mają za zadanie łagodzić objawy zespołu jelita drażliwego. Są wsparciem podczas terapii i uzupełnieniem kluczowych elementów leczenia, czyli zbilansowanego jadłospisu, regularnej aktywności fizycznej i u niektórych wsparcia psychologicznego. Można je wykorzystywać podczas ataków i nasilenia objawów IBS, takich jak np. biegunka. Probiotyki uzupełniają florę jelita w konkretne szczepy drobnoustrojów, których zaburzenia mogą wywoływać problemy jelitowe, a nawet – poprzez „zepsucie” składu mikrobioty jelitowej – powodować IBS.1
Leki bez recepty są łatwo dostępne, dzięki czemu osoby cierpiące z powodu zespołu jelita drażliwego mogą szybciej poczuć ulgę i zminimalizować symptomy.


Jak rozpoznać dobry probiotyk na jelito drażliwe?

Występują 4 formy IBS2:

  • IBS-D - przewaga objawów biegunkowych – występuje, gdy powyżej 25% wypróżnień ma wygląd biegunkowy (uformowanie typu 6 i 7 w dostępnej w Internecie Brystolskiej skali uformowania stolca), a jednocześnie poniżej 25% wypróżnień ma wygląd zaparć (uformowanie typu 1 i 2 w tej samej skali),
  • IBS-C - przewaga objawów zaparciowych – występuje, gdy powyżej 25% wypróżnień ma wygląd zaparć, a jednocześnie poniżej 25% wypróżnień ma wygląd biegunek,
  • IBS-M - objawy mieszane – występuje, gdy powyżej 25% wypróżnień ma wygląd zaparć, a jednocześnie powyżej 25% wypróżnień ma wygląd biegunek.
  • IBS-U - typ nieokreślony – występuje, gdy poniżej 25% wypróżnień ma wygląd zaparć, a jednocześnie poniżej 25% wypróżnień ma wygląd biegunek, czyli przez większość czasu stolce mają prawidłowe uformowanie.

Dowiedziono, że probiotyki zmniejszają ogólne nasilenie objawów IBS, bóle brzucha, wzdęcia i biegunki. Ale czy każdy probiotyk będzie dobry na „drażliwe” jelita? Otóż takiego efektu nie wykazują wszystkie dostępne na rynku suplementy czy leki probiotyczne. Dotychczas udowodniono korzystne działanie w ZJD tylko nielicznych szczepów.

Rodzaj szczepu

W probiotykach na IBS najczęściej znajdują się następujące szczepy:

  • Bifidobacterium - bifidum, infantis, lactis, animalis, bakterie w kształcie pałeczek, stanowią dominujący składnik mikrobioty jelitowej u zdrowych osób.

     

  • Lactobacillus - acidophilus, plantarum, bakterie nazywane „pałeczkami kwasu mlekowego”, bo produkują ten składnik, bardzo powszechne, występują w jelitach i pochwie zdrowych osób.

     

  • Saccharomyces cerevisiae var. boulardii - prozdrowotne grzyby, a dokładniej drożdże, wpływają na funkcjonowanie bariery jelitowej, pomagają utrzymać jej równowagę, stosowane przy postaci biegunkowej, nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego i są oporne na działanie soków żołądkowych.

Warto zatem dokładnie sprawdzać skład produktów z probiotykami i wybierać te wyżej wymienione, czyli o przebadanej i potwierdzonej skuteczności.

 

Probiotyk na biegunkę przy IBS dla dzieci

Probiotyki na zespół jelita drażliwego mogą być stosowane również przez dzieci, które ukończyły wiek określony przez producenta. U dzieci poniżej 2 r.ż. lepiej nie wdrażać ich na własną rękę, tylko przeprowadzić kurację pod nadzorem lekarza. Pociechy, które skończyły 2 r.ż., ale mają trudności z połykaniem tabletek, powinny spożyć probiotyk w formie pitnej. Przygotowuje się ją poprzez otworzenie kapsułki, rozpuszczenie jej zawartości w wodzie lub pokarmie, a następnie dokładne wymieszanie. Probiotyk na biegunkę przy drażliwym jelicie dla dzieci pomaga w minimalizowaniu objawów i zapobieganiu odwodnienia się dziecka.
Przy przyjmowaniu probiotyków – szczególnie u dzieci – ważne jest nawodnienie. Jeśli maluch cierpi z powodu biegunki, płyny (wodę lub elektrolity) należy podawać często, nawet w co 15 minutowych odstępach czasowych.

 

Kiedy brać probiotyk – rano czy wieczorem?

Probiotyki na ZJD mają łagodzić objawy, dlatego warto je przyjmować przy pogorszeniu choroby.
Lek bez recepty na biegunkę przy IBS należy spożywać, zgodnie z informacją zawartą w charakterystyce produktu leczniczego (ChPL), od 1 do 2 razy na dobę. Jeśli pacjent przyjmuje 2 kapsułki dziennie, wówczas powinien robić to rano i wieczorem. W przypadku spożywania tylko 1 kapsułki, producent nie określa sugerowanej pory dnia, jednak rozsądnym wydaje się spożycie ich wieczorem. Wówczas w naturalny sposób praca jelit zwalnia i wydaje się, że „dobre” drobnoustroje mają lepsze warunki, aby skolonizować ich ściany.
Probiotyk powinno się przyjmować nie wcześniej niż 30 minut przed posiłkiem albo w jego trakcie, nigdy na czczo. Spożycie w tym samym czasie 1% mleka albo owsianki (a najlepiej owsianki na mleku) zwiększa przeżywalność probiotycznych bakterii.3 Dobrze jest też, gdy posiłek zawiera niewielkie ilości tłuszczu (5g). W badaniach naukowych wykazano jednak, że probiotyczne drożdże przeżywały niezależnie od tego, jakie spożywano posiłki.4 Wobec tego spokojnie można je też wypić razem ze szklanką letniej wody.

 

Jak długo można brać probiotyk przy zespole jelita drażliwego?

Najlepiej podjąć próbę leczenia probiotykami trwającą nie dłużej niż 12 tygodni. Po tym czasie dopiero można ocenić ich skuteczność. Jeśli w naszym przypadku nie przyniosły poprawy, zaleca się ich odstawienie.5 Natomiast, gdy widzimy korzystny efekt, ból brzucha zmniejszył się lub ilość biegunkowych stolców zmalała możemy długo kontynuować terapię. W przypadku probiotyków ze szczepem saccharomyces cerevisiae var. boulardii nie określono bowiem do tej pory maksymalnego czasu stosowania

 

AUTOR: 
Lek. Irena M. Wojtowicz

 

Bibliografia:

  1. Parol D.,Kiedy przyjmować probiotyki? 22.06.2015, https://www.damianparol.com/kiedy-przyjmowac-probiotyki/(dostęp online: 18.11.2022).
  2. Skrzydło-Radomańska B., Szczepanek M., Bartnik W., Zespół jelita drażliwego, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy,10.08.2022.
  3. Tompkins TA., Mainville I., Arcand Y., The impact of meals on a probiotic during transit through a model of the human upper gastrointestinal tract, Benef Microbes. 2011 Dec1;2(4):295-303.doi: 10.3920/BM2011.0022.
  4. 4 Parol D.,Kiedy przyjmować probiotyki? 22.06.2015, https://www.damianparol.com/kiedy-przyjmowac-probiotyki/(dostęp online: 18.11.2022).
  5. Skrzydło-Radomańska B., Szczepanek M., Bartnik W., Zespół jelita drażliwego, Medycyna Praktyczna dla Lekarzy,10.08.2022.
KOMUNIKAT OD PRODUCENTA

Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:

  • W leczeniu wspomagającym w czasie i po antybiotykoterapii
  • W leczeniu poantybiotykowego zapalenia jelit ze szczególnym uwzględnieniem leczenia wspomagającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy oraz leczenia nawracającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy
  • W zapobieganiu biegunce podróżnych

Antybiotykoterapia:

Biegunka w podróży - jak sobie z nią radzić
Wymarzone wakacje zamieniają się w koszmar, bo większość dnia spędzasz w pokoju hotelowym...
Biegunka podróżnych – co to jest? Jak leczyć?
Choroba podczas wymarzonej wycieczki to coś, nad czym rzadko się zastanawiamy. Przecież ma b...
Jak zapobiegać biegunkom w trakcie podróży?
Gdy nadchodzi w końcu czas wymarzonego i długo wyczekiwanego urlopu ostatnią rzeczą, która...