Warzywa w diecie na jelita

Dieta a stan mikroflory jelitowej

W odpowiedzi na rosnącą świadomość znaczenia mikrobioty jelitowej dla zdrowia człowieka oraz związane z tym pytania zadawane nam przez konsumentów przedstawiamy cykl artykułów napisanych przez dr n. biol. med. Patrycję Szachtę - Dyrektor ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun w Poznaniu. Artykuły przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczący fizjologicznej roli mikrobioty przewodu pokarmowego, jak również czynników, które mogą wpływać korzystnie lub nie - na jej skład i funkcję.
Treść artykułów ma charakter popularnonaukowy i nie odnosi się do działania leczniczego produktu Lakcid Forte opisanego w jego Charakterystyce.

O znaczeniu mikrobioty jelitowej w zachowaniu zdrowia i dobrej kondycji powiedziano w ostatnich kilkudziesięciu latach bardzo wiele. Nic dziwnego – zestaw funkcjonujących w naszym przewodzie pokarmowym drobnoustrojów bywa coraz częściej nazywany superorganem bakteryjnym, ze względu na mnogość funkcji pełnionych przez bakterie jelitowe. Wspomnieć tu należy chociażby o roli, którą flora jelitowa odgrywa w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego związanego z jelitami. Mikrobiom ogrywa także rolę w regulacji perystaltyki jelitowej, wytwarza witaminy z grupy B i K oraz substancje wpływające na regenerację przewodu pokarmowego. Bakterie jelitowe skutecznie wypierają z przewodu pokarmowego drobnoustroje patogenne, przedostające się do naszego organizmu między innymi z pokarmami czy przyjmowanymi płynami, bądź namnażające się w wyniku zakłócenia składu mikrobiomu przez antybiotykoterapię lub inne niekorzystne czynniki.

Mikroflora jelitowa zdrowego człowieka zdominowana jest przez mikroby autochtoniczne, korzystnie wpływające na zdrowie. Należy jednak pamiętać o tym, że ekosystem jelitowy tworzony jest także przez drobnoustroje potencjalnie chorobotwórcze i grzyby, które w przypadku zaistnienia określonych warunków (antybiotykoterapia, niehigieniczny tryb życia, przebyte choroby) mogą przejąć dominację w przewodzie pokarmowym, prowadząc do stanu dysbiozy jelitowej.

 

Jaką dietę stosować, by dbać o mikroflorę jelitową?

Wiedza na temat znaczenia dysbiozy jelitowej w rozwoju szeregu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (biegunki, zaparcia, wzdęcia i inne) oraz całościowego pogorszenia stanu zdrowia jest coraz powszechniejsza. Z tego względu rosnącą popularnością cieszą się probiotyki i prebiotyki.

Definicja probiotyków

Probiotyki to żywe szczepy bakterii, wyizolowane z przewodu pokarmowego zdrowych osób, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystny wpływ na zdrowie przyjmujących je osób. Stosowanie probiotyków sprzyja odbudowie prawidłowej mikrobioty, gdyż umożliwia naszym własnym, prozdrowotnym bakteriom ponowną kolonizacje powierzchni jelita

Definicja prebiotyków

Z kolei prebiotyki to nie ulegające pod wpływem enzymów trawiennych składniki żywności, wykorzystywane przez prozdrowotne bakterie jelitowe jako pokarm, niezbędny dla dalszego namnażania. Innymi słowy prebiotyki stymulują namnażanie korzystnej mikrobioty jelita, czyli sprzyjają odbudowie bądź utrzymaniu prawidłowych stosunków bakteryjnych w jelicie.

Z tego względu szczególnie istotna jest odpowiednia podaż substancji prebiotycznych w codziennej diecie. Do doskonałych źródeł zaliczyć można korzeń cykorii, fasolę, topinambur, szparagi, karczochy, czosnek, por, cebulę, otręby, produkty pełnoziarniste, banany.

Nie ma przesady w twierdzeniu, że nie ma zdrowej mikrobioty bez zdrowej diety. Nawet najlepsze probiotyki nie spełnią bowiem swej roli, jeśli nie będziemy dbać o to, aby prozdrowotne bakterie jelitowe nakarmić. Mówiąc najprościej – aby mieć zdrową mikrobiotę należy w codziennej diecie spożywać odpowiednie ilości warzyw i owoców. Dieta powinna być możliwie najmniej przetworzona, uboga w cukry proste i tłuszcze nasycone.

 

Jak dieta wpływa na stan mikroflory jelitowej?

Obserwacje te potwierdzają badania naukowe. Przytoczyć należy badanie, w którym porównywano dietę dzieci z rozwiniętych gospodarczo krajów europejskich (tzw. dieta zachodnia) z ekosystemem jelitowym dzieci zamieszkujących tereny wiejskie Afryki. Dieta dzieci europejskich obfitowała w tłuszcze nasycone i cukry proste, natomiast dieta dzieci afrykańskich opiera się przede wszystkim na pokarmach wysokobłonnikowych i jest stosunkowo niskokaloryczna. Z tego względu mikrobiom dzieci z Afryki był zdecydowanie bogatszy w drobnoustroje prozdrowotne, wytwarzające krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.

Dieta bogata w tłuszcze i białko zwierzęce, a jednocześnie uboga w błonnik pokarmowy prowadzi do nadmiernego namnażania bakterii proteolitycznych (prowadzących procesy gnilne) w przewodzie pokarmowym. Dochodzi jednocześnie do redukcji liczebności korzystnych dla zdrowia mikrobów, m.in. bakterii z rodzaju Bifidobacterium.

Stan ten prowadzić może do zwiększenia ilości produkowanych w przewodzie pokarmowym toksyn bakteryjnych, uszkodzenia bariery jelitowej, a w konsekwencji występowania problemów trawiennych i innych dolegliwości zdrowotnych.

Pamiętać należy również o tym, że zmiana diety na niekorzystną dla homeostazy mikrobiomu może być czynnikiem sprzyjającym rozwojowi nadwagi i otyłości. Pojawiają się bowiem doniesienia, iż w zależności od układu mikrobioty jelitowej możemy z tej samej ilości pożywienia czerpać większą lub mniejszą ilość energii – co będzie bezpośrednio wpływało na następczą masę ciała. Dieta zachodnia promuje wzrost bakterii zdolnych do wykorzystywania większej ilości energii z diety.

Należy więc pamiętać, iż zdrowy mikrobiom potrzebuje nie tylko wsparcia w postaci wysokiej jakości probiotyków, ale również - codziennej diety. Odżywiając się możemy bowiem wspierać bakterie korzystne dla zdrowia, albo wręcz przeciwnie – chorobotwórcze.
Zdrowie jelita i prawidłowy mikrobiom zaczyna się na naszym talerzu.

AUTOR:
Dr n. biol. med. Patrycja Szachta

  • Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w trakcie studiów doktoranckich w Klinice Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Autorka licznych publikacji medycznych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz rozdziałów w monografiach naukowych. Dyrektor ds. naukowych w Centrum Medycznym VitaImmun. Posiada wieloletnie praktyczne i teoretyczne doświadczenie z zakresu utajonych nadwrażliwości pokarmowych oraz zaburzeń mikroflory jelitowej.

  • Piśmiennictwo: 
    1. De Filippo C, Cavalieri D, Di Paola M, Ramazzotti M i wsp. Impact of diet in shaping gut microbiota revealed by a comparative study in children from Europe and rural Africa. Proc Natl Acad Sci. USA, 2010;107:14691-14696.
    2. Brinkworth G.D., Noakes M., Clifton P.M. Bird A.R. Comparative effects of very low-carbohydrate, high-fat and high-carbohydrate, low-fat weight-loss diets on bowel habit and faecal short-chain fatty acids and bacterial populations. Br. J. Nutr. 2009; 101: 1493−1502.
    3. Shen W., Gaskins H.R., McIntosh M.K. Influence of dietary fat on intestinal microbes, inflammation, barrier function and metabolic outcomes. J. Nutr. Biochem. 2014; 25: 270−280.
    4. Ostrowska L.: Wpływ mikrobioty jelitowej na zaburzenia metaboliczne i otyłość — punkt widzenia internisty i dietetyka. Gastroenterologia Kliniczna 2016, tom 8, nr 2, 62–73. 

LAK/034/08-2019

KOMUNIKAT OD PRODUCENTA

Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:

  • W leczeniu wspomagającym w czasie i po antybiotykoterapii
  • W leczeniu poantybiotykowego zapalenia jelit ze szczególnym uwzględnieniem leczenia wspomagającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy oraz leczenia nawracającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy
  • W zapobieganiu biegunce podróżnych

Zdrowe jelita:

Czym jest mikroflora i jaką rolę spełnia w organizmie?
Myśląc o roli przewodu pokarmowego pierwszą myślą jest trawienie i wchłanianie spożywane...
Czym są bakterie probiotyczne?
Probiotyki od wielu już lat cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Jest to spowodowane ...
Zdrowe jelito - zdrowy organizm?
Istotną rolę przewodu pokarmowego dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu i w kons...