W odpowiedzi na rosnącą świadomość znaczenia mikrobioty jelitowej dla zdrowia człowieka oraz związane z tym pytania zadawane nam przez konsumentów przedstawiamy cykl artykułów napisanych przez dr n. biol. med. Patrycję Szachtę - Dyrektor ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun w Poznaniu. Artykuły przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczący fizjologicznej roli mikrobioty przewodu pokarmowego, jak również czynników, które mogą wpływać korzystnie lub nie - na jej skład i funkcję.
Treść artykułów ma charakter popularnonaukowy i nie odnosi się do działania leczniczego produktu Lakcid Forte opisanego w jego Charakterystyce.
Mikroflora jelitowa zaczyna kształtować się w momencie porodu. Przez wiele lat zakładano, że moment przyjścia na świat to pierwszy kontakt jałowego dotychczas organizmu malucha ze światem bakteryjnym. Ostatnio pojawiły się jednak doniesienia naukowe, iż dziecko jeszcze w trakcie życia płodowego podlega stymulacji mikrobiologicznej bakteriami pochodzącymi z organizmu matki. Są to drobnoustroje pochodzące z jamy ustnej, przewodu pokarmowego oraz pochwy matki. Ostateczne potwierdzenie tych doniesień wymaga jednak dalszych badań.
W trakcie porodu następuje najważniejszy etap kolonizacji przewodu pokarmowego. Bakterie z dróg rodnych matki przedostają się do przewodu pokarmowego dziecka i wiążą się następnie z nabłonkiem jelit tworząc tzw. mikroflorę pionierską. Wstępna kolonizacja jest kluczowa dla dalszego prawidłowego kształtowania się mikrobiomu człowieka. Bakterie, które jako pierwsze zasiedlą przewód pokarmowy zaczynają bowiem modyfikować warunki panujące w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu możliwa jest dalsza kolonizacja, przez kolejne rodzaje drobnoustrojów. Z tego względu tak istotną kwestią jest zadbanie o prawidłowy układ mikroflory jelitowej noworodka już od pierwszych dni życia.
Badania wykazują, iż optymalnym sposobem porodu pod kątem kształtowania flory jest poród drogą naturalną. W trakcie przechodzenia przez pochwę matki maluch przejmuje drobnoustroje kolonizujące drogi rodne kobiety. W pochwie zdrowej kobiety dominować powinny prozdrowotne bakterie z rodzaju Lactobacillus zwane pałeczkami Doderleina. Wraz z bakteriami kolonizującymi okolice odbytu matki (bakteriami z gatunku Escherichia coli, bakteriami z rodzaju Enterococcus) stanowią pierwsze drobnoustroje zasiedlające przewód pokarmowy malucha.
Taki "start" mikrobiologiczny zwiększa prawdopodobieństwo prawidłowego kształtowania się mikroflory na dalszych etapach życia, o ile nie zaistnieją czynniki negatywnie wpływające na ten proces. Etap początkowego kształtowania się ekosystemu jelitowego może przebiegać nieprawidłowo jeśli kobieta cierpi na przewlekłe choroby jelit lub też nawracające zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze pochwy.
W gorszej sytuacji są maluchy przychodzące na świat drogą cesarskiego cięcia. Pierwsze drobnoustroje, z którymi organizm dziecka ma kontakt to zwykle bakterie pochodzenia szpitalnego (z rąk personelu medycznego, fartuchów, inkubatorów), a sama kolonizacja przebiega z opóźnieniem, z uwagi na sterylne warunki panujące na bloku operacyjnym. Nie bez znaczenia jest też częsta premedykacja ciężarnej antybiotykiem przed porodem.
Analizy wykazały, iż mikrobiom dzieci rodzonych drogą cesarskiego cięcia różni się w konsekwencji od flory jelitowej noworodków rodzonych naturalnie.
Jednym z elementów wspierających kształtowanie prawidłowej mikrobioty w pierwszych miesiącach życia jest karmienie mlekiem matki. Pokarm ten jest nie tylko doskonale zbilansowany pod kątem jakościowym i ilościowym, ale stanowi doskonałe źródło prozdrowotnych bakterii z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, wspierających kształtujący się mikrobiom dziecka. Kolejnym plusem jest zawartość naturalnych substancji prebiotycznych w kobiecym mleku – jest to tzw. czynnik bifidogenny, korzystnie wpływający na florę jelitową.
Kształtowanie się względnie dojrzałej mikroflory jelitowej malucha trwa do około 2. – 3. roku życia. W kolejnych latach następują dalsze przemiany, choć zachodzą już z mniejszą dynamiką. Ostateczny, dojrzały kształt ekosystem jelitowy uzyskuje około 7. roku życia dziecka. Mówi się, iż pierwsze 1000 dni życia to etap kluczowy dla rozwoju prawidłowego mikrobiomu jelitowego. W myśl teorii programowania mikrobiotycznego nieprawidłowa kolonizacja jelita na początkowym etapie życia może zwiększać ryzyko rozwoju infekcji, stanów zapalnych i chorób alergicznych w późniejszych okresach życia człowieka. Dlatego warto zadbać wcześniej o prawidłową dietę dziecka (odpowiednia ilość naturalnych prebiotyków, w postaci warzyw i owoców) oraz stosować probiotyki w sytuacjach sprzyjających uszkodzeniom mikrobiomu (np. antybiotykoterapia, podróże do krajów tropikalnych).
Biorąc pod uwagę "wiek" mikrobiomu jelitowego, życie człowieka można zasadniczo podzielić na 3 etapy: okres dziecięcy (0 – 7 lat), okres dorosłości (do około 40 r. ż) i okres starzenia się.
Mikroflora nastolatka i dorosłego człowieka zależy od szeregu czynników zewnętrznych, wpływających na modulację tego ekosystemu, w sposób pożądany, bądź wręcz przeciwnie – sprzyjając rozwojowi dysbiozy jelitowej. Istotnym elementem korzystnie wpływającym na układ mikrobiomu jest z pewnością codzienna dieta, obfitująca w błonnik pokarmowy. Prebiotyki zawarte w warzywach i owocach są bowiem podstawowym substratem dla prozdrowotnych bakterii, tworzących mikroflorę.
Mikroflora jelitowa człowieka dorosłego zależy również od: miejsca zamieszkania (mieszkańcy wsi różnią się układem mikrobiomu od mieszkańców terenów silnie zurbanizowanych), ilości stosowanych w trakcie życia antybiotyków i innych leków, masy ciała, przebytych chorób, stylu życia, poziomu codziennej aktywności fizycznej, stosowania używek i szeregu innych elementów.
Na etapie starzenia się obserwujemy spowolnienie perystaltyki jelitowej, zmniejszenie ilości i różnorodności korzystnych szczepów bakteryjnych (np. szczepów butyrogennych produkujących kwas masłowy, który stanowi podstawowy "pokarm" energetyczny dla nabłonka jelit) i jednoczesne namnożenie bakterii gnilnych, proteolitycznych. Częstym następstwem tych zmian jest rozwój problemów ze strony przewodu pokarmowego (takich jak: przewlekłe wzdęcia, zaparcia, rozwój uchyłkowatości jelita).
AUTOR:
Dr n. biol. med. Patrycja Szachta
LAK/029/06-2019
Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:
