Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Wiele lat temu dowiedziono, że człowiek nie jest istotą jałową. Oznacza to, że niektóre obszary naszego organizmu stale zasiedlone są przez drobnoustroje, a zaburzenie ich składu lub ilości może powodować choroby. Najważniejszym takim miejscem są jelita. W poniższym artykule przedstawiamy, czym jest mikrobiota jelitowa, do czego służy, co niszczy florę bakteryjną jelit i jak możemy ją wspierać.
Mikrobiota jelitowa to wszystkie drobnoustroje, czyli bakterie, grzyby, wirusy i pierwotniaki, które zamieszkują jelita człowieka oraz ich zbiorowy materiał genetyczny. Choć mikroskopijne, wszystkie razem tworzą imponujący zbiór określany często „super organizmem”. Żeby uzmysłowić sobie o jakiej potędze mowa, warto wiedzieć, że ich zsumowany genom obejmuje ponad 3 miliony genów, podczas gdy w genomie człowieka obecne jest 23 000 genów.1 Co więcej, szacuje się, że łączna waga mikrobioty jelitowej wynosi około 2 kilogramy i przewyższa masą wątrobę!2 Mając na uwadze te fakty, wiemy już skąd tak duże zainteresowanie naukowców mikroorganizmami jelitowymi – z całego przewodu pokarmowego to w jelitach, a szczególnie w jelicie grubym, jest ich najliczniejsza reprezentacja.
Dotychczas najlepiej zbadano bakterie, dowiadując się, że istotną ich część stanowi m.in. rodzaj Lactobacillus i Bifidobacterium, a łącznie wszystkich gatunków jest nawet 35 000.3 Nie oznacza to, że każdy człowiek tyle posiada. Wręcz przeciwnie – skład mikrobiomu różni się pomiędzy poszczególnymi osobami, a nawet w obrębie jednego organizmu na różnych etapach życia.
Biorąc pod uwagę zajmowane miejsce, można łatwo się domyślić, że mikrobiota będzie oddziaływać na jelito i zachodzące w nim trawienie. Dzięki produkcji enzymów odpowiada za rozkład niestrawialnych i trudnostrawialnych dla człowieka składników, np. błonnika czy skrobii opornej. Bierze udział w wytwarzaniu witaminy K, witamin z grupy B i kwasu foliowego oraz poprawia wchłanianie jonów sodu, potasu, magnezu i wapnia. Utrzymuje jelita w dobrej kondycji, przyspieszając wymianę komórek nabłonka i stabilizując barierę jelitową. Pełni również funkcję obronną, stymulując układ immunologiczny – bakterie mikrobioty jelitowej biorą udział w dojrzewaniu i aktywacji komórek w jelitowym układzie odpornościowym.
Mikrobiotę tworzą wszystkie drobnoustroje zarówno prozdrowotne, jak i chorobotwórcze. Kluczem do sukcesu jest równowaga pomiędzy nimi. Jeśli dojdzie do zmniejszenia różnorodności i liczby dobrych bakterii patogeny mogą swobodnie się namnażać i zwiększa się ryzyko rozwoju chorób. Taki stan określamy mianem dysbiozy jelitowej. Dotychczas wykazano jej związek z wieloma schorzeniami, nie tylko jelitowymi takimi jak biegunki, zespół jelita drażliwego czy nieswoiste zapalenia jelit, czy z otyłością. Tak szeroki wachlarz skutków dysbiozy pokazuje, że mikrobiota jelitowa oddziałuje nie tylko lokalnie na przewód pokarmowy, ale także na cały organizm.
Prawidłowa mikrobiota jelitowa nie jest dana nam raz na zawsze. Wystarczy chwila nieuwagi, aby zaburzyć jej skład. Przyczynia się do tego życie w ciągłym stresie, mała aktywność fizyczna, zanieczyszczenia środowiska, stosowanie alkoholu, palenie papierosów oraz zła dieta. Przyjazne nam mikroorganizmy nie lubią produktów wysokoprzetworzonych, zawierających tłuszcze nasycone, konserwanty, sztuczne barwniki oraz posiłków bogatych w cukry proste i ubogich w błonnik. Spożywane w przelocie słodkie przekąski i posiłki typu fast food są zatem dla nich zabójstwem. Pamiętajmy również, że zwykły wyjazd na wakacje także może doprowadzić do dysbiozy. Ma to związek z niską higieną przyrządzania posiłków i zakażeniami, ale bywa też wynikiem spożywania nieznanych naszym jelitom potraw. Taka „przygoda” często kończy się biegunką, określaną jako „biegunka podróżnych”. Na mikrobiom jelitowy wpływają także leki, a wśród nich przede wszystkim antybiotyki. Świetnie zwalczają infekcje, jednak ich minusem jest nieselektywnie działanie, co niszczy florę bakteryjną jelit.
Wskazane jest unikanie w diecie wyżej wspomnianych składników oraz ograniczenie czerwonego mięsa. Zaleca się natomiast zwiększenie przyjmowania warzyw, które są źródłem cennych witamin, minerałów, antyoksydantów, a także błonnika – czyli pokarmu dla korzystnych bakterii jelitowych. Błonnik występuje także w owocach, pełnoziarnistych produktach zbożowych oraz nasionach roślin strączkowych. Ponadto, warto sięgnąć po naturalne probiotyki, czyli żywe bakterie, które dostarczane w odpowiednich ilościach wywołują korzystny efekt zdrowotny. Znajdziemy je w niektórych specjalnie oznakowanych (zawartością konkretnych szczepów bakterii i ich liczby) fermentowanych produktach żywnościowych. Kefiry, jogurty, maślanka, kiszonki oraz fermentowane napoje z mlek roślinnych (np. owsiane, ryżowe), czy jogurty wegańskie, nawet jeśli nieoznakowane jako probiotyczne, również działają prozdrowotnie, stwarzając korzystne warunki do rozwoju mikrobiomu.
Oprócz diety dbajmy o aktywność fizyczną, relaks, ogólne dobre samopoczucie i nie sięgajmy po używki.
W przypadku planowanej podróży do krajów o niskim standardzie sanitarno-higienicznym warto rozważyć profilaktyczne zastosowanie dostępnych bez recepty produktów zawierających probiotyki, które mogą zapobiec rozwojowi biegunki podróżnych. O probiotykach stwarzających korzystne warunki dla odbudowy naturalnego mikrobiomu pamiętajmy także w trakcie i po antybiotykoterapii.
AUTOR:
Lek. Irena Wojtowicz
Bibliografia:
1. Jeziorek M., Regulska-Ilow B., Składniki diety i ksenobiotyki a skład mikrobioty jelitowej Role of diet and xenobiotics in the composition of gut microbiota, Hygeia Public Health 2019, 54(3): 131-143.
2. Lin, L., Zhang, J. Role of intestinal microbiota and metabolites on gut homeostasis and human diseases. BMC Immunol 18, 2 (2017).
3. Knight J. et al (2019), Gastrointestinal tract 6: the effects of gut microbiota on human health, Nursing Times [online]; 115:11, 46-50.
Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:
