Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Łączna masa bakterii w naszych jelitach to 1,5-2kg1, czyli całkiem sporo, biorąc pod uwagę jak maleńkie i lekkie są te drobnoustroje. Warto więc zastanowić, do czego są nam potrzebne. Zobacz też, jak mogą objawiać się zaburzenia flory bakteryjnej i jak sobie z nimi radzić.
Mikrobiota to zbiór wszystkich drobnoustrojów, zasiedlających daną powierzchnię organizmu człowieka. Wyróżniamy mikrobiotę skóry, śluzówek jamy ustnej, dróg oddechowych, dróg moczowych, pochwy i jelit. W zależności od lokalizacji, skład tych zbiorów organizmów bardzo się różni. Najliczniejszą w gatunki i organizmy stanowi ta zasiedlająca nasze jelita. Największą aktywność, liczebność i zróżnicowanie wykazuje mikrobiota, zamieszkująca jelito grube. U jednej osoby tworzy ją nawet 800 - 900 gatunków bakterii1. W zależności od przyjmowanej diety skład gatunkowy może znacznie się różnić, jednak są to przeważnie bakterie bezwzględnie beztlenowe lub względnie tlenowe, ale mikrobiom budują również wirusy i mikroorganizmy eukariotyczne.
Przeważająca część bakterii i innych drobnoustrojów jelitowych ma dobroczynne działanie dla człowieka. Mimo że jest to wciąż zgłębiany temat, wiemy, że dysbioza jelitowa (zaburzenie składu mikroflory) stwierdzana jest w wielu chorobach, w tym w zespole jelita drażliwego, atopowym zapaleniu skóry oraz - co fascynujące – w depresji, schizofrenii i autyzmie. Podejrzewa się również jej udział w cukrzycy typu 1 i 2, otyłości, nadciśnieniu, celiakii, reumatoidalnym zapaleniu stawów i nieswoistych chorobach zapalnych jelit. Bakterie żyjące w jelitach wpływają na proces trawienia, biorąc udział w rozkładaniu związków złożonych. W procesie tym wytwarzane są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, w tym najlepiej przebadany kwas masłowy. Jest on źródłem energii dla komórek jelit, działa przeciwzapalnie i regenerująco na nabłonek jelitowy. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe są uważane za kluczowe w regulacji działania odpowiedzi immunologicznej. Mikroorganizmy odżywiają się niestrawionymi resztkami pokarmu (przez co ułatwiają nam ich trawienie), wiążą wiele substancji toksycznych, a także pomagają w degradacji sztucznych substancji, zawartych w pokarmie. Ich rola nie ogranicza się jednak tylko do rozkładu związków złożonych. Biorą udział w syntezie witamin np.: witaminy K, niektórych witamin z grupy B oraz zapobiegają nadmiernemu namnażaniu się chorobotwórczych bakterii i grzybów. Wszystkie te procesy są niezwykle istotne dla utrzymania dobrostanu naszego organizmu.
Zaburzenia flory bakteryjnej naszych jelit mogą powodować różnorodne objawy, nie tylko ze strony układu pokarmowego. Zaliczamy do nich zgagę, nudności i wymioty, bóle brzucha i wzdęcia, zmianę konsystencji stolca, utratę wagi, spadek apetytu, spadek odporności, problemy z koncentracją oraz zmęczenie. Niejednokrotnie do powstania dysbiozy jelitowej przyczyniamy się sami. Najpowszechniejszym czynnikiem wywołującym jest niewłaściwa dieta, tj. spożywanie produktów przetworzonych, ciężkostrawnych, słodyczy oraz ciągle tych samych, czyli dieta bardzo monotonna. Co więcej, również nagła zmiana rodzaju spożywanych potraw zaburza nasz mikrobom jelitowy, powodując biegunkę. Taka sytuacja zwykle ma miejsce podczas wyjazdów, gdy z dnia na dzień całkowicie zmieniamy naszą dietę i degustujemy lokalne potrawy, np. azjatyckie czy meksykańskie – stąd nazwa: biegunka podróżnych.
Antybiotykoterapia także nie oszczędza „dobrych” bakterii jelitowych. Stosujemy ją w celu wyeliminowania tych chorobotwórczych, lokalizujących się w różnych miejscach naszego ciała, ale musimy się liczyć także z tym, że zginie znaczna część korzystnych mikroorganizmów. Stwarza to ryzyko zasiedlenia jelit przez patogeny, które zyskują w taki sposób przestrzeń do swobodnego namnażania się. Stąd właśnie pochodzi kolejne znane większości hasło: biegunka poantybiotykowa.
Negatywnie na mikrobiotę jelitową wpływają także inne leki, takie jak inhibitory pompy protonowej (stosowane powszechnie na zgagę), niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz alkohol, silny stres, zanieczyszczenie środowiska i żywności.
Kluczem dbania o mikrobiotę naszych jelit jest to, co jemy – dieta powinna być bogata w błonnik i naturalne probiotyki, np. kiszonki, jogurty. Warto, aby przyjmowane przez nas pokarmy były zróżnicowane. Przy problemach z jelitami ograniczmy spożycie czerwonego mięsa (nie zawiera błonnika, co wywołuje zaparcia), wskazane jest także unikanie roślin wzdymających, takich jak kalafior, fasola, brokuł, bób. Dodatkowo pozytywny wpływ będzie mieć ograniczenie lub rezygnacja ze spożycia alkoholu i palenia papierosów. Duże znaczenie ma aktywność fizyczna, ponieważ ruch poprawia ukrwienie narządów jamy brzusznej i wspiera przesuwanie treści pokarmowej. Pamiętajmy również, aby korzystać ze zdobyczy medycyny i suplementować bakterie ochronne w czasie oraz po antybiotykoterapii, a także podczas podróży do krajów, w których spożywa się zupełnie odmienne potrawy od tych nam znanych. Pozwoli to zapobiec rozwinięciu się biegunki poantybiotykowej oraz podróżnych.
AUTOR:
Lek. Irena Wojtowicz
Bibliografia:
1. M. Gałęcka, A. M. Basińska, A. Bartnicka, Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, w: Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 2, 50–59.
2. Olszewska J, Jagusztyn-Krynicka EK. Human Microbiome Project — Mikroflora jelit oraz jej wpływ na fizjologię i zdrowie człowieka, Post Mikrobiol. 2012; 51(4): 243–256.
Bakterie Lactobacillus gasseri oraz Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Intima, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego powinny być dominującymi bakteriami w środowisku pochwy, ponieważ utrzymują prawidłowy kwaśny odczyn pochwy (pH 3,8-4,2) co zapobiega wzrostowi patologicznych bakterii i drożdżaków.
Produkt Lakcid Intima stosuje się w celu utrzymania lub przywrócenia prawidłowej flory bakteryjnej pochwy po miesiączce lub antybiotykoterapii u kobiet w wieku 18 lat i starszych.
