W odpowiedzi na rosnącą świadomość znaczenia mikrobioty jelitowej dla zdrowia człowieka oraz związane z tym pytania zadawane nam przez konsumentów przedstawiamy cykl artykułów napisanych przez dr n. biol. med. Patrycję Szachtę - Dyrektor ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun w Poznaniu. Artykuły przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczący fizjologicznej roli mikrobioty przewodu pokarmowego, jak również czynników, które mogą wpływać korzystnie lub nie - na jej skład i funkcję.
Treść artykułów ma charakter popularnonaukowy i nie odnosi się do działania leczniczego produktu Lakcid Forte opisanego w jego Charakterystyce.
Antybiotyki są najskuteczniejszym sposobem walki z infekcjami o etiologii bakteryjnej. Od momentu odkrycia penicyliny przez Aleksandra Flaminga powikłania i śmiertelność z powodu zakażeń bakteryjnych stały się znacznie mniejszym problemem. Wprowadzenie antybiotykoterapii było więc krokiem milowym w dziejach medycyny, przyczyniającym się istotnie do poprawy jakości życia i wydłużenia jego długości.
Niestety już kilkadziesiąt lat po wprowadzeniu antybiotyków do leczenia jasnym stało się, iż leki te maja nie tylko jasne, ale i ciemne strony, a ich stosowanie może prowadzić do działań niepożądanych. Powikłania po antybiotykoterapii najczęściej wynikają z ich nieracjonalnego stosowania, przede wszystkim nadużywania. Powszechne i często błędne stosowanie antybiotyków (m.in. do leczenia infekcji wirusowych) doprowadziło między innymi do rozwoju szczepów wieloopornych na stosowane leki.
Kolejnym minusem antybiotykoterapii jest następczy rozwój dysbiozy jelitowej. Antybiotyki działają bowiem nie tylko na bakterie patogenne, będące przyczyną infekcji, ale również na nasze własne drobnoustroje jelitowe (autochtoniczne), czyli mikroflorę jelitową. W konsekwencji dochodzi do istotnego zmniejszenia ilości bakterii prozdrowotnych bytujących w przewodzie pokarmowym. Zaburzenie równowagi bakteryjnej w jelicie może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Następstwem dysbiozy jelitowej po antybiotykoterapii często są biegunki, o zróżnicowanym nasileniu – od lekkiego rozluźnienia stolca, aż po biegunkę o cięższym przebiegu, wywołaną przez bakterie z gatunku Clostridium difficile.
Clostridium difficile jest bakterią beztlenową, oporną na szereg stosowanych antybiotyków. W warunkach niekorzystnych dla rozwoju może ona przechodzić w postać przetrwalnikową, co często obserwuje się w trakcie antybiotykoterapii. Podczas leczenia patogenne bakterie tworzą przetrwalniki, z których po zakończeniu terapii namnażają się ponownie szczepy bakterii, wytwarzające toksyny A i B. Wspomniane toksyny silnie uszkadzają komórki przewodu pokarmowego, prowadząc do rozwoju groźnych dla zdrowia, a nawet życia powikłań.
Opisywany drobnoustrój występuje jako element mikroflory jelitowej u kilku procent osób dorosłych. Częstość występowania Clostridium difficile jest znacznie wyższa u osób hospitalizowanych, gdzie może wynosić nawet 15 – 30 %.
Bakterie C.difficile przy zachowaniu prawidłowych stosunków bakteryjnych w jelicie z reguły nie powodują żadnych dolegliwości, gdyż są trzymane "w ryzach" przez prozdrowotne bakterie jelitowe. Sytuacja zmienia się, gdy znaczna ich część ulega usunięciu w wyniku zastosowania antybiotyku. Wówczas namnażanie patogennych beztlenowców staje się bardzo ułatwione. Konsekwencją może być rozwój rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego i następczej perforacji jelit.
Pierwszym objawem zakażenia jest biegunka o różnym nasileniu pojawiająca się w trakcie lub w krótkim czasie po zakończeniu antybiotykoterapii. Taka biegunka o łagodnej postaci nie zawsze jest oczywiście objawem zakażenia Clostridium difficile. Najczęściej spowodowana jest redukcją liczebności bakterii prozdrowotnych i namnożeniem innych drobnoustrojów w jelicie. Co więcej, jedynie u co trzeciej osoby zakażonej C. difficile dochodzi do rozwoju groźnych dla zdrowia powikłań. Wysokie ryzyko występuje u pacjentów leczonych kilkoma antybiotykami jednocześnie, bądź w stosunkowo krótkim odstępie czasu, szczególnie jeśli stosowane były antybiotyki o szerokim spektrum działania. W grupie szczególnego ryzyka rozwoju rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego są także pacjenci starsi, hospitalizowani, przewlekle unieruchomieni, z chorobą nowotworową czy też stosujący inhibitory pompy protonowej (tzw. leki na refluks). Nie oznacza to jednak, że tylko te osoby są w grupie ryzyka rozwoju opisywanej choroby. Jak wykazują badania, do rozwoju zakażenia dochodzi także u osób uprzednio nie podlegających hospitalizacji, młodych, z nieobciążonym wywiadem chorobowym.
Jeśli podejrzewamy, że w wyniku stosowania antybiotyku mogło rozwinąć się u nas zakażenie C.difficile należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Do objawów niepokojących należą w pierwszej kolejności wodniste stolce, w trakcie lub po zakończeniu stosowania antybiotyku. W miarę postępu choroby liczba wypróżnień maleje, narasta natomiast ból brzucha i silne wzdęcia, mogące być objawem rozdęcia okrężnicy.
Z uwagi na gwałtowny przebieg choroby i ryzyko zagrożenia życia, zapobieganie rozwojowi choroby powinno być integralnym elementem każdej antybiotykoterapii. Mając na celu profilaktykę zakażen Clostridium warto rozważyć osłonowe zastosowanie probiotyków w trakcie leczenia antybiotykiem i najlepiej przez pewien czas po jej zakończeniu.
Zawsze wybierać należy szczepy probiotyczne o udokumentowanym działaniu w zapobieganiu dysbiozie jelitowej i hamujące namnażanie opisywanego patogenu. Godną polecenia opcją jest mieszanka szczepów z gatunku Lactobacillus rhamnosus E/N, Oxy Pen.
Badania wykazały, iż probiotyk ten łagodzi przebieg biegunek w trakcie stosowania antybiotykoterapii. Posiada status leku i jest zarejestrowany do stosowania w poantybiotykowym zapaleniu jelit ze szczególnym uwzględnieniem leczenia wspomagającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy wywołanego infekcją C. difficile.
AUTOR:
Dr n. biol. med. Patrycja Szachta
LAK/035/08-2019
Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:
