Zdrowy żołądek

Zdrowe jelito - zdrowy organizm?

W odpowiedzi na rosnącą świadomość znaczenia mikrobioty jelitowej dla zdrowia człowieka oraz związane z tym pytania zadawane nam przez konsumentów przedstawiamy cykl artykułów napisanych przez dr n. biol. med. Patrycję Szachtę - Dyrektor ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun w Poznaniu. Artykuły przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczący fizjologicznej roli mikrobioty przewodu pokarmowego, jak również czynników, które mogą wpływać korzystnie lub nie - na jej skład i funkcję.
Treść artykułów ma charakter popularnonaukowy i nie odnosi się do działania leczniczego produktu Lakcid Forte opisanego w jego Charakterystyce.

Istotną rolę przewodu pokarmowego dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu i w konsekwencji zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia znano już w starożytności. Wystarczy wspomnieć, iż starożytni Egipcjanie, Grecy oraz Chińczycy to właśnie funkcjonowanie jelit uważali za podstawę zdrowotności. Lista ziół leczniczych sprzed 4,5 tys. lat obejmowała niemal wyłącznie rośliny służące regulacji procesów trawienia. Poglądy starożytnych doskonale oddaje stwierdzenie Paracelsusa - odrodzeniowego lekarza zwanego ojcem medycyny nowożytnej - mówiące o tym, iż "…życie jest trawieniem".

 

Wpływ mikroflory jelitowej na funkcjonowanie organizmu człowieka

Współczesny człowiek przewód pokarmowy kojarzy zazwyczaj wyłącznie z procesami trawienia i wchłaniania pokarmu. Tymczasem w naszych jelitach toczy się każdego dnia olbrzymia ilość procesów, niezbędnych dla zachowania prawidłowej pracy układu immunologicznego, czy też regulacji ogólnoustrojowego metabolizmu.
Za prowadzenie tych procesów w dominującym stopniu odpowiadają mali mieszkańcy naszych jelit czyli mikrobiota jelitowa, zwana również mikroflorą lub florą jelitową.

Mikroflora jelitowa człowieka to zbiór drobnoustrojów – nie tylko bakterii, ale również wirusów i innych mikroorganizmów, kolonizujących przewód pokarmowy. Główną niszą dla mikrobów jelitowych jest końcowy odcinek przewodu pokarmowego czylijelito grube. Łączna masa drobnoustrojów zamieszkujących przewód pokarmowy szacowana jest na 1,5 – 2 kilogramów, a ich ilość przekracza kilkukrotnie liczbę wszystkich komórek tworzących organizm człowieka.
Nie ulega wątpliwości, iż powinniśmy dokładać starań, aby żyć z naszą mikrobiotą w jak najgłębszej symbiozie – innymi słowy dbać o przewagę bakterii prozdrowotnych w naszych jelitach.

Mikroflora jelitowa, w ramach swoich procesów metabolicznych, wytwarza szereg związków wpływających na funkcjonowanie całego organizmu.

 

Mikroflora jelitowa a odporność organizmu 

Od prawidłowej pierwszej kolonizacji przewodu pokarmowego odpowiednimi bakteriami zależy sprawne funkcjonowanie układu odpornościowego (immunologicznego). Jest to istotne nie tylko dla zwalczania infekcji bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych. Bakterie jelitowe prowadząc swoisty trening struktur immunologicznych wpływają nie tylko na aktywację układu odpornościowego, ale również regulują jego prawidłowe działanie przez okres całego życia człowieka. Prawidłowy trening immunologiczny jest niezmiernie istotny dla modulacji procesów alergicznych oraz związanych z nieprawidłową reakcją na komórki własne organizmu (choroby autoimmunizacyjne). Wykazano również, że ponad 70% wszystkich komórek immunokompetentnych organizmu znajduje się w jelitach, możemy zatem zaryzykować stwierdzenie, że odporność wywodzi się z jelit, a za jej prawidłowe funkcjonowanie odpowiada w dużym stopniu nasza mikroflora jelitowa.

Niezmiernie istotna jest również komunikacja pomiędzy jelitami a mózgiem. Przewód pokarmowy i mózg połączone są bezpośrednio nerwem błędnym, będącym elementem tzw. osi jelitowo–mózgowej. Dodatkowo jelita wyposażone są w niezależne od ośrodkowego układu nerwowego struktury nerwowe (mózg jelitowy), a w przewodzie pokarmowym wytwarzane jest ponad 90% ogólnoustrojowej serotoniny.
W znacznej mierze to, co odbywa się w jelitach oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy. Na funkcjonowanie owego szlaku wzajemnej komunikacji pomiędzy jelitami a mózgiem wpływa w znaczącym stopniu flora jelitowa. Potwierdzają to współczesne badania naukowe. W modelach na zwierzętach laboratoryjnych wykazano, że w zależności od układu mikrobioty jelitowej zwierzęta reagują w różny sposób na zadziałanie sytuacji i czynników stresogennych. U myszy celowo pozbawionych bakterii jelitowych, w reakcji na stres dochodziło do intensywnego wydzielania kortyzolu, kortykosteronu i kortykotropiny (zwanych potocznie "hormonami stresu"). Podanie probiotycznych szczepów prowadziło z kolei do hamowania u nich wydzielania tych hormonów w odpowiedzi na stres.

Podobne wyniki zaobserwowano w niewielkich badaniach klinicznych z udziałem ludzi. Wykazano, że stosowanie określonych szczepów mikrobioty jelitowej może wpływać korzystnie na łagodzenie objawów lęku, depresji oraz agresji. Potrzeba jednak więcej badań na większych populacjach, aby potwierdzić ten efekt.

To nie wszystkie korzyści, które dostarcza prawidłowo działająca mikroflora. Prozdrowotne bakterie kolonizujące nasze jelita skutecznie wypierają bakterie chorobotwórcze z przewodu pokarmowego, zapobiegając rozwojowi dysbiozy. Flora jelitowa wytwarza ponadto witaminy z grupy B i K oraz szereg związków (np. kwas masłowy) działających ochronnie i regeneracyjnie na nabłonek przewodu pokarmowego. Aktywność bakterii jelitowych prowadzi także do regulacji gospodarki jonowej w przewodzie pokarmowym i wpływa korzystnie na metabolizm kwasów tłuszczowych. Badacze analizują ponadto aktywność przeciwzapalną prozdrowotnych mikrobów zamieszkujących nasze jelita.

Wydaje się więc, iż można śmiało powiedzieć, że zdrowe jelita to w znacznym stopniu zdrowy organizm!

AUTOR:
Dr n. biol. med. Patrycja Szachta

  • Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w trakcie studiów doktoranckich w Klinice Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Autorka licznych publikacji medycznych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz rozdziałów w monografiach naukowych. Dyrektor ds. naukowych w Centrum Medycznym VitaImmun. Posiada wieloletnie praktyczne i teoretyczne doświadczenie z zakresu utajonych nadwrażliwości pokarmowych oraz zaburzeń mikroflory jelitowej.

  • Piśmiennictwo: 
    1. Sudo N., Stress and gut microbiota: does postnatal microbial colonization program the hypothalamic–pituitary– adrenal system for stress response?, Int Congr Ser 2006; 1287, 350–354. 
    2. Javier A.B., Forsythe P., Chew M.V., Escaravage E., Savignaca H.M., Dinan T.G. i wsp., Ingestion of Lactobacillus strain regulates emotional behavior and central GABA receptor expression in a mouse via the vagusnerve, PNAS 2011; 108, 38.
    3. Messaoudi M., Lalonde R., Violle N., Javelot H., Desor D., Nejdi A. i wsp., Assessment of psychotropic like properties of a probiotic formulation (Lactobacillus helveticus R0052 and Bifi dobacterium longum R0175) in rats and human subjects, British Journal of Nutrition 2011; 105, 755–764.
    4. Dai D.1, Walker W.A.: Protective nutrients and bacterial colonization in the immature human gut. Adv Pediatr. 1999;46:353–82. 
    5. Musso G.1, Gambino R., Cassader M.: Obesity, diabetes, and gut microbiota: the hygiene hypothesis expanded? Diabetes Care. 2010 Oct;33(10):2277–84.
    6. Jandhyala S.M.1, Talukdar R.1, Subramanyam C.1, Vuyyuru H.1, Sasikala M.1, Nageshwar Reddy D.: Role of the normal gut microbiota. World J Gastroenterol. 2015 Aug 7;21(29):8787–803. 

LAK/030/06-2019

KOMUNIKAT OD PRODUCENTA

Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.
Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:

  • W leczeniu wspomagającym w czasie i po antybiotykoterapii
  • W leczeniu poantybiotykowego zapalenia jelit ze szczególnym uwzględnieniem leczenia wspomagającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy oraz leczenia nawracającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy
  • W zapobieganiu biegunce podróżnych

Zdrowe jelita:

Jak stan mikrobioty jelitowej wpływa na jakość życia człowieka?
W naszym jelicie toczy się bogate "życie wewnętrzne". W przewodzie pokarmowym każdego z nas...
Dieta a stan mikroflory jelitowej
O znaczeniu mikrobioty jelitowej w zachowaniu zdrowia i dobrej kondycji powiedziano w ostatnich...
Czy istnieje lek na uszkodzoną mikroflorę jelitową
Mikrobiota jelitowa - zwana potocznie również mikroflorą - tworzona jest przez niemal 2 kilo...