Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Infekcje intymne występują nie tylko u dorosłych kobiet, ale także u małych dziewczynek. Wywołują przykre dolegliwości i budzą wiele obaw oraz pytań wśród rodziców. Są one również najczęstszym powodem zgłoszenia się dzieci czy nastolatek przed rozpoczęciem miesiączkowania do gabinetu ginekologa. Czym są spowodowane i jak ich unikać?
Zapalenie pochwy to wynik zaburzenia równowagi mikrobiomu, naturalnie występującego w obrębie narządów rodnych. Dochodzi wówczas do zmiany pH w pochwie oraz rozwoju chorobotwórczych drobnoustrojów. Powstaje stan zapalny pochwy – przyczyny to najczęściej infekcje bakteryjne (m.in. Chlamydia trachomatis, Escherichia coli) lub grzybicze, rzadziej wirusowe, czy pasożytnicze. Dolegliwość ta może być diagnozowana u kobiet w każdym wieku, także u małych dzieci. W pierwszych latach życia dziecka bariera ochronna okolic intymnych nie jest w pełni wykształcona. Ma to związek z występowaniem małej ilości hormonów płciowych, brakiem poduszeczek tłuszczowych warg sromowych i brakiem owłosienia łonowego, które są odpowiedzialne za ochronę narządów płciowych. Sąsiedztwo pochwy z ujściem cewki moczowej i odbytem ułatwiają przenoszenie infekcji, a kruchy nabłonek pochwy sprzyja powstawaniu mikropęknięć i namnażaniu się w nich bakterii.
Delikatna skóra dziecka w okolicach intymnych łatwo ulega podrażnieniom, co otwiera drogę dla patogenów, powodujących zakażenia. W okresie pieluszkowym uszkodzenia skóry często powstają z powodu zbyt rzadkich zmian zużytych pieluch i niedostatecznego osuszania okolic intymnych dziecka. W późniejszym okresie życia większe znaczenie ma nieumiejętne podcieranie się po skorzystaniu z toalety oraz noszenie za ciasnej i nieprzewiewnej bielizny. Stanom zapalnym pochwy sprzyja też zbyt częste podmywanie się przy użyciu nieodpowiednich środków. Dziewczynki nie powinny stosować preparatów przeznaczonych dla dorosłych kobiet. Ich pH w pochwie różnią się z racji tego, że u dzieci czy nastolatek produkcja kwasu mlekowego jest ograniczona. Inną przyczyną powstawania stanu zapalnego bywa potrzeba poznawania własnego ciała, która wyraża się poprzez dotykanie miejsc intymnych, często brudnymi rękami. Nierzadko za podrażnienie lub infekcję odpowiedzialne może być nawet ciało obce, np. mała zabawka lub fragment papieru toaletowego, który podrażnia błonę śluzową i staje się źródłem zakażenia. Do pochwy czasami trafiają również jaja pasożytów przewodu pokarmowego, np. owsików. Problemy w okolicach intymnych łatwiej rozwijają się przy występowaniu towarzyszących chorób ogólnoustrojowych, chorób skóry, czy braku witamin. Naturalna bariera ochronna osłabiona jest też przez częstsze w tym okresie przyjmowanie antybiotyków, które doprowadzają do zmniejszenia ilości ochronnych bakterii w drogach rodnych.
Często pierwszym objawem zapalenia pochwy u dziecka są upławy. W zależności od przyczyny mogą być zielone, żółte, krwiste, białe albo całkiem wodniste, często o nieprzyjemnym zapachu. Zazwyczaj towarzyszą im zaczerwienienie, obrzęk i świąd, ból oraz zmiany na skórze w okolicach intymnych (np. uszkodzenia naskórka, przeczosy, grudki zapalne). Może pojawić się także ból przy oddawaniu moczu, częstomocz i moczenie nocne oraz drapanie się w okolicach krocza. Z mniej charakterystycznych objawów zaobserwować można niepokój, płaczliwość i ogólne rozdrażnienie.
Najczęściej infekcje intymne powodowane są przez bakterie lub grzyby. Warto pamiętać, że równie często dochodzi do mieszanych zapaleń pochwy wywoływanych przez kilka drobnoustrojów jednocześnie. Taka infekcja może być efektem gwałtownych zmian hormonalnych, zaburzeń odporności i znacznego spadku liczby pałeczek kwasu mlekowego. Objawy są zazwyczaj wypadkową symptomów występujących przy poszczególnych zakażeniach. Mogą one nie być wystarczająco charakterystyczne, co utrudnia diagnostykę i może prowadzić do zastosowania nieodpowiedniego leczenia.
Warto zaznaczyć, że nie zawsze wydzielina z dróg rodnych dziewczynki oznacza infekcję. W pierwszych tygodniach życia na pieluszkach dziewczynek może być widoczny białawy płyn lub nawet niewielkie krwawienie. W ciąży estrogeny matki mają również wpływ na płód, a stymulacja ta kończy się po porodzie. Objawy te nie muszą zatem oznaczać nic złego, a jedynie świadczyć o zmianach hormonalnych.
Przewlekłe stany zapalne, niedoleczone infekcje, częste podrażnienia, niedobór żeńskich hormonów płciowych, nieodpowiednia higiena i zmiany skórne o charakterze wyprysku pieluszkowego mogą prowadzić do wystąpienia zlepienia warg sromowych u dziewczynek czyli synechii. W takiej sytuacji ogromne znaczenie będzie miała odpowiednia diagnostyka i postępowanie – zawsze pod okiem specjalisty pediatrii lub ginekologa dziecięcego.
Jak leczyć zapalenie pochwy u dziewczynki? Należy niezwłocznie udać się do lekarza. Najlepiej pediatry lub ginekologa dziecięcego, który ustali dokładną przyczynę choroby. W trakcie badania ginekologicznego, odpowiednio dobranymi, małymi narzędziami, specjalista może sprawdzić, czy w pochwie znajdują się ciała obce oraz usunąć je w razie konieczności. Po ogólnym badaniu i diagnostyce laboratoryjnej dziecko powinno otrzymać odpowiednio dobrane leki: maści, tabletki lub globulki dopochwowe. Pod kontrolą lekarską u dziewczynek, które ukończyły 12 lat i rozpoczęły miesiączkowanie, można stosować również preparaty, zawierające pałeczki kwasu mlekowego. Wpływają one pozytywnie na florę bakteryjną pochwy i tworzą niekorzystne środowisko do namnażania się bakterii patogennych. Dzięki temu, że utrzymują kwaśne pH pochwy mogą redukować świąd, pieczenie, upławy i nieprzyjemny zapach.
Aby wspomóc leczenie oraz zapobiegać występowaniu stanów zapalnych pochwy, niezwykle istotna jest odpowiednia higiena. Warto od najmłodszych lat wpajać dziewczynkom prawidłowe nawyki. Pupę należy wycierać od przodu do tyłu, codziennie zmieniać bieliznę oraz wybierać tę z naturalnych i oddychających materiałów. Do mycia należy używać delikatnych środków myjących dostosowanych do wieku oraz dokładnie osuszać okolice intymnie. Edukacja od najmłodszych lat w zakresie prawidłowej higieny okolic intymnych pozwoli ograniczyć występowanie infekcji w przyszłości.
AUTOR:
Lek. Irena Wojtowicz
KONSULTACJA MEDYCZNA:
lek. gin. Maciej Chojnacki
Bibliografia:
Bakterie Lactobacillus gasseri oraz Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Intima, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego powinny być dominującymi bakteriami w środowisku pochwy, ponieważ utrzymują prawidłowy kwaśny odczyn pochwy (pH 3,8-4,2) co zapobiega wzrostowi patologicznych bakterii i drożdżaków.
Produkt Lakcid Intima stosuje się w celu utrzymania lub przywrócenia prawidłowej flory bakteryjnej pochwy po miesiączce lub antybiotykoterapii u kobiet w wieku 18 lat i starszych.
