Kobieta w ciąży trzyma się za brzuch

Jak postępować w przypadku biegunki w ciąży?

W odpowiedzi na rosnącą świadomość znaczenia mikrobioty jelitowej dla zdrowia człowieka oraz związane z tym pytania zadawane nam przez konsumentów przedstawiamy cykl artykułów napisanych przez dr n. biol. med. Patrycję Szachtę - Dyrektor ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun w Poznaniu. Artykuły przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczący fizjologicznej roli mikrobioty przewodu pokarmowego, jak również czynników, które mogą wpływać korzystnie lub nie - na jej skład i funkcję.
Treść artykułów ma charakter popularnonaukowy i nie odnosi się do działania leczniczego produktu Lakcid Forte opisanego w jego Charakterystyce.

Ciąża to szczególny czas w życiu kobiety, kiedy dbanie o zdrowie staje się priorytetem. Nic dziwnego, w końcu ponosi się odpowiedzialność za dwie istoty. Jakakolwiek dolegliwość wywołuje wyjątkowo mocny niepokój - nie inaczej jest w przypadku biegunki w ciąży. Co brać, aby zapobiec jej rozwojowi i jak leczyć ten uciążliwy problem?

 

Przyczyny biegunki w ciąży

Biegunką nazywamy oddawanie 3 lub większej ilości rozluźnionych stolców w ciągu doby1. Taki stan najczęściej wynika z zatrucia organizmu toksynami bakteryjnymi lub jest wynikiem zakażenia bakteryjnego czy częściej - wirusowego. Zakażenie przewodu pokarmowego zwyczajowo nazywane jest grypą żołądkową, jelitówką lub grypą jelitową. W czasie ciąży podatność na infekcje wzrasta, ponieważ układ odpornościowy ulega wyciszeniu. Jest to naturalny mechanizm, związany z koniecznością tolerancji obcych komórek dziecka. W końcu tata też brał udział w stworzeniu nowego życia i jego komórki, obce dla organizmu mamy, mogłyby doprowadzić do odrzucenia dziecka (gdyby układ immunologiczny działał tak samo sprawnie jak wcześniej).

U kobiet w ciąży przyczyną biegunki bywają też po prostu zmiany hormonalne, wpływające na pracę jelit, szczególnie nasilone w I trymestrze i tuż przed porodem. Te ostatnie mają związek z oczyszczaniem przewodu pokarmowego przed zbliżającym się ogromnym wysiłkiem porodu naturalnego. Nie da się ukryć, że narodziny dziecka to znaczny stres, który sam w sobie może wywołać biegunkę. W rzadszych przypadkach biegunka bywa też objawem działania niektórych leków (np. antybiotyków, hormonów tarczycy), alergii pokarmowej albo nieprawidłowej diety, z dużą ilością ciężkostrawnych i tłustych potraw lub produktów, które są bardzo bogate w błonnik. Oprócz luźnych stolców chorobie mogą towarzyszyć bóle brzucha, bolesne parcie na stolec, gorączka, dreszcze, ogólne osłabienie, zawroty głowy, senność czy pogorszenie stanu skóry. U przyszłych mam jednak częściej niż rozwolnienie pojawiają się inne problemy żołądkowo-jelitowe takie jak zaparcia, wzdęcia czy zgaga.

Jak leczyć biegunkę w ciąży

Załóżmy, że pojawiła się u Ciebie biegunka w ciąży. Co robić? Jeśli jest stanem krótkotrwałym i przebiega łagodnie, nie wymaga specjalnego leczenia. Przede wszystkim należy dbać o uzupełnianie wody i elektrolitów. Niewskazane są soki owocowe oraz rosół z kury, które mogą ściągać wodę do jelita i potęgować biegunkę. Posiłki powinny być regularne, ale o małej objętości – przejadanie się nie jest dobrym pomysłem.

Co na rozwolnienie w ciąży do jedzenia? Zalecana jest lekkostrawna dieta oparta na kleikach z kaszy lub ryżu. Warto sięgać po banany, gotowane warzywa, krakersy i jogurty. Powszechnie uważa się też, że skutecznie i bezpiecznie na biegunkę działają czarne jagody (inaczej borówka czernica), przyjmowane w formie świeżych owoców lub odwaru z suszonych jagód, jednak brak jest wystarczających dowodów naukowych, potwierdzających takie efekty. Podobnie wygląda sytuacja z ziołowymi naparami, np. z mięty czy rumianku – bezpieczeństwo ich stosowania nie zostało w pełni potwierdzone. W fachowym opisie węgla leczniczego, po który tak często sięgamy w tej przypadłości, zawarta jest adnotacja, mówiąca że „dotychczas brak jest danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania (…) podczas ciąży i laktacji”2. Wynika z tego najważniejsze zalecenie - skonsultuj się z lekarzem przed przyjęciem jakiegokolwiek nieprzebadanego pod kątem bezpieczeństwa preparatu na biegunkę w ciąży.

Jak leczyć, aby zlikwidować dolegliwość i nie zagrozić dziecku – z pewnością specjalista będzie wiedział najlepiej. Możesz rozważyć wypróbowanie środków, które są wyraźnie oznaczone jako bezpieczne dla kobiet w ciąży. Wskazaniem do wizyty u lekarza jest nasilona/nieustępująca biegunka, a także pojawienie się w stolcu krwi, śluzu lub ropy oraz biegunka, której towarzyszy podwyższona temperatura ciała. Jeśli dodatkowo pojawia się ból brzucha i krwawienie, może to wiązać się z ryzykiem poronienia, dlatego jak najszybciej udaj się po pomoc do specjalisty.

Jak zapobiegać rozwolnieniu w ciąży

Ryzyko zakażenia wirusem czy bakterią możesz zmniejszyć poprzez dokładne mycie rąk wodą z mydłem, każdorazowo po wyjściu z toalety i przed przygotowywaniem oraz spożywaniem posiłków. Niezwykle ważne jest także mycie warzyw i owoców przed jedzeniem. Dbaj o zdrową, zróżnicowaną, lekkostrawną dietę (nie przesadzaj z błonnikiem), która z pewnością przyczyni się do prawidłowego rozwoju Twojego dziecka. Pij dużo niesłodkich płynów, najlepiej wody niegazowanej. Wykorzystaj czas ciąży na relaks, dobry sen, regenerację fizyczną i psychiczną, ograniczając stresujące sytuacje. Nie wszystkie zagrożenia da się jednak przewidzieć. Często nie wiemy nawet, kiedy dochodzi do zaburzenia składu mikroorganizmów, żyjących w naszych jelitach i rozrostu tych chorobotwórczych, wywołujących rozwolnienie w ciąży. Co brać na utrzymanie właściwego składu mikrobiomu jelitowego? Na co dzień warto wybierać fermentowane produkty mleczne, takie jak mleko acidofilne, jogurty czy kiszonki. Podczas antybiotykoterapii i po jej zakończeniu zaleca się probiotyki (np. bakterie kwasu mlekowego). Z kolei w czasie ciąży najbezpieczniej jest sięgnąć po przebadane i dozwolone preparaty.

 

Autor:
Lek. Irena Wojtowicz

 

  • Piśmiennictwo:
    1 P. Daniel, E. Małecka-Panas, M. Szczepanek, J. Mrukowicz, Biegunka, Medycyna Praktyczna (dostęp: 30.06.2021).
    2 Węgiel leczniczy Charakterystyka Produktu Leczniczego.

LAK/039/08-2019

KOMUNIKAT OD PRODUCENTA

Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.

Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:

  • W leczeniu wspomagającym w czasie i po antybiotykoterapii
  • W leczeniu poantybiotykowego zapalenia jelit ze szczególnym uwzględnieniem leczenia wspomagającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy oraz leczenia nawracającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy
  • W zapobieganiu biegunce podróżnych

Zdrowie kobiet:

Historia probiotyków – od starożytności do współczesności
Obserwując rosnącą w ostatnich latach popularność probiotyków, większość z nas uważa ...
Poznaj cechy dobrego probiotyku
Półki w aptekach i niejednej drogerii aż uginają się od probiotyków. Większość z nas n...
Co to znaczy, że probiotyki są szczepozależne - czyli jak dopasować probiotyk do określonej choroby?
Wszyscy chcemy być jak najzdrowsi – z tego względu często sięgamy po rozmaite preparaty o...