Przedstawione poniżej treści nie mają charakteru promocyjnego. Ich wyłącznym celem jest edukacja i podniesienie poziomu wiedzy odbiorcy na temat zdrowia. Należy jednak pamiętać, że żadna z informacji nie może zastąpić porady lekarskiej lub konsultacji z farmaceutą.
Nawracające infekcje intymne to problem dotykający wielu kobiet. Często spowodowane są zaburzeniami mikrobioty (flory bakteryjnej) pochwy. O zmianach tych informuje nas pH pochwy.
W warunkach fizjologicznych pochwa kobiety jest miejscem występowania wielu drobnoustrojów. Większość stanowią bakterie z rodzaju Lactobacillus, czyli pałeczki kwasu mlekowego. Ich rolą jest ochrona przed infekcjami okolic intymnych, głównie dzięki utrzymywaniu prawidłowego pH w pochwie. Produkują kwas mlekowy, który zakwasza wydzielinę pochwy, dzięki czemu wzrost patogennych bakterii jest niemożliwy. Prawidłowy odczyn pH pochwy mieści się w granicach 3,6-4,51. Bakterie Lactobacillus produkują też inne korzystne dla utrzymania właściwego ekosystemu pochwy substancje, takie jak nadltenek wodoru czy inhibitory proteaz. Wiążąc się z receptorami komórek nabłonka pochwy, bakterie te blokują możliwość przylegania do niego i wzrost drobnoustrojów chorobotwórczych, mogących być przyczyną infekcji.
Różne czynniki mogą sprawić, że równowaga mikrobioty pochwy zostanie zachwiana - gdy spada ilość pałeczek kwasu mlekowego rośnie pH pochwy, a wtedy w miejsce bakterii Lactobacillus szybko zaczną się namnażać inne, szkodliwe dla zdrowia drobnoustroje.
Badanie odczynu pochwy można wykonać zarówno w gabinecie ginekologa, jak również w domu. Jest to najłatwiejszy i najszybszy sposób na wstępną diagnostykę zaburzeń mikrobioty pochwy. W aptekach dostępne są (bez recepty) specjalne zestawy, zawierające aplikator oraz skalę do odczytu. Aplikator należy umieścić w pochwie, a następnie porównać go z dołączoną skalą, opakowanie zawiera dokładną instrukcję. Testy tego typu zalecane są kobietom, u których często występują infekcje miejsc intymnych, pieczenie, swędzenie oraz upławy. Wynik tego testu ma znaczenie pomocnicze, nie stanowi wystarczającej podstawy do rozpoznania przyczyny infekcji intymnej. W przypadku wartości odbiegającej od normy niezbędna będzie zatem konsultacja z ginekologiem i dalsza diagnostyka.
Zmiany wartości pH w pochwie odgrywają istotną rolę w rozwoju infekcji okolic intymnych. Utrata bakterii zakwaszających środowisko oraz duża wilgotność i dostępność substancji odżywczych, tworzą sprzyjające warunki do wzrostu bakterii chorobotwórczych i drożdżaków (grzybów). Czym takie zmiany mogą być spowodowane? Najczęściej stosowaniem antybiotykoterapii, ponieważ działa ona na wszystkie bakterie, zarówno szkodliwe jak i pożyteczne. Oprócz tego zwiększone ryzyko dysbiozy (zaburzeń mikroflory) w pochwie występuje u kobiet stosujących niewłaściwą higienę okolic intymnych (środki bakteriobójcze w płynach do higieny intymnej, nieodpowiednia częstotliwość mycia, dzielenie ręcznika z inną osobą). Czynnikami zaburzającymi równowagę bakteryjną pochwy są również stres, przemęczenie, przebywanie w wysokich temperaturach, np. w saunie, jacuzzi oraz zaburzenia hormonalne (w tym menopauza - u kobiet w wieku okołomenopauzalnym wartość pH wzrasta), a także częste kontakty seksualne (nasienie jest zasadowe i także podnosi wartość pH).
W przebiegu infekcji mogą pojawić się nieprzyjemne objawy - świąd, pieczenie, upławy, suchość pochwy, ból podczas oddawania moczu lub stosunku seksualnego. Część infekcji przebiega bezobjawowo, co utrudnia lub znacznie opóźnia leczenie. Zdecydowanie nie należy lekceważyć infekcji pochwy, ponieważ mogą przenosić się na narządy miednicy mniejszej i powodować poważne konsekwencje, jak np. utrudnione zajście w ciążę.
Bardzo ważna jest odpowiednia higiena, nie należy podmywać się za często ani zbyt rzadko. Przesadnie częste i dokładne mycie przy użyciu nieodpowiednich preparatów doprowadza do usunięcia naturalnej flory, tworzącej barierę ochronną. Optymalnie jest myć okolice intymne rano i wieczorem, stosując delikatne środki myjące (najlepiej zwykłe mydło lub syndet albo preparaty zawierające prebiotyki). Należy unikać gąbek lub myjek, ponieważ łatwo zbierają się na nich bakterie. Istotny jest też dobór odpowiedniej bielizny - dobrze sprawdzą się przewiewne, bawełniane majtki. Unikać należy materiałów syntetycznych oraz noszenia przez dłuższy czas wilgotnej bielizny, np. strojów kąpielowych.
W celu utrzymania lub przywrócenia prawidłowej mikrobioty (po miesiączce i antybiotykoterapii) warto stosować preparaty, zawierające pałeczki kwasu mlekowego. Są one dostępne najczęściej w formie globulek dopochwowych. Powinny zawierać odpowiednie ilości Lactobacillus – np. Lactobacillus rhamnosus i gasseri, które przywracają odpowiednie pH pochwy, tym samym tworząc niekorzystne środowisko do namnażania się bakterii patogennych.
Probiotyki powinny być również obecne w naszej diecie. Występują w naturalnie sfermentowanych produktach, takich jak jogurt czy kefir i wzmacniają układ odpornościowy, chroniąc przed szkodliwymi drobnoustrojami.
Jeśli pomimo odpowiedniego dbania o miejsca intymne, odczuwamy dyskomfort, ból i pieczenie lub dochodzi do uciążliwych, nawracających infekcji, konieczna jest wizyta u ginekologa.
AUTOR:
Lekarz Irena Wojtowicz
Bibliografia:
1. E. Stefanowicz. Bakteryjne zapalenie pochwy. Medycyna Praktyczna, 07.01.2021 (dostęp 13.07.2021).
2. Pschyrembel W., Strauss G., Petri E. Ginekologia praktyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Bakterie Lactobacillus gasseri oraz Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Intima, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego powinny być dominującymi bakteriami w środowisku pochwy, ponieważ utrzymują prawidłowy kwaśny odczyn pochwy (pH 3,8-4,2) co zapobiega wzrostowi patologicznych bakterii i drożdżaków.
Produkt Lakcid Intima stosuje się w celu utrzymania lub przywrócenia prawidłowej flory bakteryjnej pochwy po miesiączce lub antybiotykoterapii u kobiet w wieku 18 lat i starszych.
