Kobieta podczas kąpieli w wannie

Prawidłowe pH pochwy. Jak je utrzymać?

W odpowiedzi na rosnącą świadomość znaczenia mikrobioty jelitowej dla zdrowia człowieka oraz związane z tym pytania zadawane nam przez konsumentów przedstawiamy cykl artykułów napisanych przez dr n. biol. med. Patrycję Szachtę - Dyrektor ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun w Poznaniu. Artykuły przedstawiają aktualny stan wiedzy dotyczący fizjologicznej roli mikrobioty przewodu pokarmowego, jak również czynników, które mogą wpływać korzystnie lub nie - na jej skład i funkcję.
Treść artykułów ma charakter popularnonaukowy i nie odnosi się do działania leczniczego produktu Lakcid Forte opisanego w jego Charakterystyce.

Odczuwasz świąd i pieczenie dróg rodnych albo obserwujesz nieprawidłową wydzielinę na bieliźnie? Tak może objawiać się infekcja. Za jej rozwój często odpowiada złe pH pochwy. Prawidłowe powinno mieć określoną wartość – przeczytaj poniższy artykuł, aby dowiedzieć się jaką, a także czy możesz ją zbadać w domowych warunkach i co zrobić, aby utrzymać pH na odpowiednim poziomie.

Spis treści:

1. Środowisko pochwy - wszystko, co musisz wiedzieć

2. Jakie jest prawidłowe pH pochwy?

3. Jak utrzymać pH pochwy na odpowiednim poziomie?

Środowisko pochwy - wszystko, co musisz wiedzieć

W drogach rodnych żyją korzystne mikroorganizmy, tworzące mikrobiom pochwy. Jego zadaniem jest utrzymywanie homeostazy poprzez zapobieganie kolonizacji przez patogeny, a tym samym zapobieganie stanom zapalnym pochwy. Wśród „dobrych drobnoustrojów” zdecydowanie dominują bakterie z rodzaju Lactobacillus, których jest aż 95%1! Nazywane są inaczej pałeczkami kwasu mlekowego - określenie pochodzi od związku, który produkują. Kwas mlekowy posiada szereg dobroczynnych właściwości. Przede wszystkim zakwasza śluz, wyścielający drogi rodne (obniża pH pochwy), tworząc w ten sposób niekorzystne środowisko do rozwoju patogenów. Udowodniono również, że inaktywuje baterie, przenoszone drogą płciową, takie jak Chlamydia trachomatis (wywołuje chlamydiozę) i Neisseria gonorrhoeae (wywołuje rzeżączkę) w warunkach in vitro (laboratoryjnych). Działa wirusobójczo na wirus HIV – wykazano, że kobiety, których mikrobom pochwy tworzył głównie rodzaj Lactobacillus rzadziej zarażały się tym wirusem od swoich partnerów. Rzadsze infekcje dotyczyły także wirusa HSV-2, czyli popularnej opryszczki narządów płciowych2.

Skład i funkcja mikrobiomu pochwy od lat jest przedmiotem szczegółowych badań naukowych. Dotychczas dowiedziono, że utrata dominacji pałeczek kwasu mlekowego, wiąże się z ryzykiem rozwoju bakteryjnego zapalenia pochwy (bakteryjnej waginozy), bezpłodnością, przedwczesnym porodem, infekcjami u matki oraz zwiększonym ryzykiem chorób, przenoszonych drogą płciową3.

 

Jakie jest prawidłowe pH pochwy?

Prawidłowe pH pochwy nie powinno przekraczać 4,54. Na mikrobiom mogą negatywnie wpływać czynniki takie jak: antybiotykoterapia (nieselektywnie niszczy dobre i złe bakterie), przyjmowanie glikokortykosteroidów (obniżają odporność), zaniedbania w higienie albo przeciwnie – nadmierna higiena silnymi detergentami, a także częste irygacje pochwy, obcisła bielizna ze sztucznych materiałów czy cukrzyca (wzrost cukru we krwi i tkankach sprzyja rozplemowi patogenów, a wśród

nich zwłaszcza grzybów) - wtedy dochodzi do rozchwiania równowagi mikrobiologicznej pochwy, a to prowadzi do podwyższenia pH wydzieliny. Podobny efekt występuje także fizjologicznie, np. w ciąży i po menopauzie. W pierwszym przypadku odpowiedzialne są za to hormony ciążowe, a w drugim obniżenie poziomu hormonów płciowych (efekt przekwitania) i zanik gruczołów śluzowych – wywołuje to nasiloną suchość dróg rodnych i utrudnia utrzymanie kwaśnego pH w związku ze znaczną redukcją bakterii kwasu mlekowego. Każdy wzrost wartości pH wiąże się ze wzrostem prawdopodobieństwa rozwoju infekcji intymnych. Aktualnie na rynku dostępne są testy do samodzielnego pomiaru odczynu pochwy. Można je kupić w aptece lub zamówić w Internecie (bez recepty) i wykonać w domu. Wynik jest jednak tylko wskazówką, czy mogło dojść do zaburzeń składu mikrobioty. Każdy wzrost pH powyżej 4,5 i/lub obecność niepokojących dolegliwości wymagają bowiem konsultacji z ginekologiem.

 

Jak utrzymać pH pochwy na odpowiednim poziomie?

Mając na uwadze korelacje między złym odczynem wydzieliny dróg rodnych a rozwojem infekcji intymnych, warto wiedzieć, jak dbać o prawidłowe pH pochwy. Istotne są:

· odpowiednia dieta, bogata w naturalne probiotyki – kefiry, kiszonki, tofu, jogurty;

· właściwa higiena miejsc intymnych – używanie delikatnego mydła lub syndetu zamiast antybakteryjnych środków, teoretycznie dedykowanych do higieny intymnej; mycie raz w ciągu dnia, nie częściej;

· zakładanie na co dzień wygodnej, bawełnianej bielizny zamiast efektownej, która niemal zawsze wyprodukowana jest ze sztucznych, nieprzewiewnych materiałów;

· rezygnacja z częstego noszenia stringów – ułatwiają przenoszenie bakterii z okolicy odbytu do pochwy, zaburzając skład mikrobiomu – lepiej je zachować na sporadyczne okazje;

· spanie bez bielizny;

· wybieranie sukienek zamiast obcisłych spodni, zwłaszcza w lecie;

· częste zmienianie podpasek/tamponów podczas miesiączki;

· używanie podpasek zamiast tamponów pod koniec menstruacji – pochwa jest wówczas bardzo sucha, a tampon dodatkowo mechanicznie ją podrażnia;

· unikanie noszenia wkładek „profilaktycznie”, każdego dnia;

· stosowanie lubrykantów podczas stosunku seksualnego w przypadku suchości pochwy;

· profilaktycznie po miesiączce warto sięgnąć po dopochwowe probiotyki (zawierające pałeczki kwasu mlekowego), które odbudują właściwy ekosystem dróg rodnych, wypłukany przez spływającą krew (zanim zasiedlą je patogeny);

· probiotyki są także wskazane po kuracji antybiotykowej, która jest jednym z głównych czynników redukujących populacje bakterii Lactobacillus.

 

Autor:
Lek. Irena Wojtowicz

 

  • Piśmiennictwo:
    1 E. Stefanowicz, Bakteryjne zapalenie pochwy, Medycyna Praktyczna, 07.01.2021.
    2 G. Tachedjian, M.l Aldunate, CS. Bradshaw, RA. Cone, The role of lactic acid production by probiotic Lactobacillus species in vaginal health, Research in Microbiology, Volume 168, Issues 9–10,2017,Pages 782-792.
    3 EA. Miller, DE.Beasley, RR. Dunn, EA . Archie, Lactobacilli Dominance and Vaginal pH: Why Is the Human Vaginal Microbiome Unique?. Front Microbiol. 2016;7:1936. Published 2016 Dec 8. doi:10.3389/fmicb.2016.01936.
    4 BL. Hainer, MV. Gibson, Vaginitis: Diagnosis and treatment, Am Fam Physician. 2011 Apr 1;83(7):807-815.

LAK/039/08-2019

KOMUNIKAT OD PRODUCENTA

Szczepy Lactobacillus rhamnosus obecne w produkcie leczniczym Lakcid Forte, podobnie jak inne bakterie kwasu mlekowego kolonizują śluzówkę jelit i normalizują skład mikroflory przewodu pokarmowego zwłaszcza po jego wyjałowieniu w wyniku stosowania antybiotykoterapii.
Nie należy przypisywać produktowi Lakcid Forte działań oraz zastosowań innych niż wskazane w punktach 4.1 oraz 5.1 Charakterystyki Produktu Leczniczego.

Produkt Lakcid Forte wskazany jest do stosowania:

  • W leczeniu wspomagającym w czasie i po antybiotykoterapii
  • W leczeniu poantybiotykowego zapalenia jelit ze szczególnym uwzględnieniem leczenia wspomagającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy oraz leczenia nawracającego rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy
  • W zapobieganiu biegunce podróżnych

Zdrowie kobiet:

Historia probiotyków – od starożytności do współczesności
Obserwując rosnącą w ostatnich latach popularność probiotyków, większość z nas uważa ...
Poznaj cechy dobrego probiotyku
Półki w aptekach i niejednej drogerii aż uginają się od probiotyków. Większość z nas n...
Co to znaczy, że probiotyki są szczepozależne - czyli jak dopasować probiotyk do określonej choroby?
Wszyscy chcemy być jak najzdrowsi – z tego względu często sięgamy po rozmaite preparaty o...